ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΡΗ
Έτσι, αφού πέρασε ανενόχλητη η Εμπροσθοφυλακή,προσβάλλεται αιφνιδιαστικά το κύριο σώμα.
Επεκράτησε πλήρης σύγχυση.Οι προσβαλλόμενοι με την προτροπή του Άρη κινούνται στην απότομη κακοτράχαλη πλαγιά προς το ποτάμι.
Η εμπροσθοφυλακή αδυνατεί να κινηθεί κυκλωτικά και συνεχίζει την κίνησή της προς Μυρόφυλλο.
Η οποσθοφυλακή, που δεν είχε φθάσει στο σημείο της ενέδρας, κινείται προς τα υψώματα του Αη-λιά.Οι τρείς φάλαγγες απομονώνονται,χάνουν τον μεταξύ τους σύνδεσμο και ακολουθεί η κάθε μιά τον δικό της δρόμο.
Η περαιτέρω πορεία και τύχη των φαλάγγων έχει ως εξής:(χάρτης1)
α.1η Φάλαγγα(Εμπροσθοφυλακή).
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ
(Καγκιούζης Στυλιανός.Αντιστράτηγος ε.α)
ΓΕΝΙΚΑ
Ιούνιος 1945.Η πατρίδα μας βγήκε από την τετράχρονη τριπλή(Γερμανική-Ιταλική-Βουλγαρική) κατοχή ερειπωμένη και εξαθλιωμένη.
Τα ερείπια, δεν τα επισώρευσε μόνο η εχθρική κατοχή αλλά και ο εμφύλιος αλληλοσπαραγμός, που διέλυσε την κοινωνική συνοχή και γέμισε την ελληνική ψυχή με αδελφικό μίσος και πάθος για εκδίκηση.
Μετά την αποχώρηση των κατακτητών,τον Οκτώβριο του 1944,επακολούθησε οργανωμένη επίθεση του ΕΛΑΣ(Στρατωτικό σκέλος του ΕΑΜ),για την κατάληψη της εξουσίας.
Επί 43 μέρες (4 Δεκ.1944-15 Ιαν.1945) ισοπεδώθηκε η Αθήνα.Με την επέμβαση των Άγγλικών δυνάμεων υποχρεώθηκε ο ΕΛΑΣ να υπογράψει την Συμφωνία της Βάρκιζας την 12η Φεβ.1945.
Ο ταλαιπωρημένος Ελληνικός λαός πίστεψε πως τελείωσαν τα βάσανά του και επί τέλους θα άρχιζε η ανοικοδόμηση της ρημαγμένης πατρίδας.
Δυστυχώς με την Συμφωνία δεν γεφυρώθηκε το χάσμα από το βαθύ ψυχικό ρήγμα που δημιουργήθηκε με τις συμπεριφορές των αντιμαχομένων.
Τις χώριζε αδελφικό αίμα που επιζητούσε εκδίκηση.
Η Συμφωνία δεν κάλυπτε όσους διέπραξαν εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου.Όσοι έβαψαν τα χέρια τους με αδελφικό αίμα κινδύνευαν να τιμωρηθούν είτε από την αμείλικτη δικαιοσύνη είτε από την αυτοδικία των συγγενών.
Αυτό το γνώριζαν καλά οι μαχητές του ΕΛΑΣ και καλύτερα από όλους ο Αρχικαπετάνιος Άρης Βελουχιώτης.
Ο ίδιος,αφού υπέγραψε με τον Αρχηγό του ΕΛΑΣ,Στρατηγό Στεφ.Σαράφη,την διαταγή αποστρατείας των ανταρτών του ΕΛΑΣ,στη συνέχεια διεφώνησε με το ΚΚΕ και ξεκίνησε νέο αντάρτικο.
Έτσι στα τέλη Απριλίου του 1945,με ολιγομελή ομάδα, ξεκίνησε περιοδεία στα γνωστά λημέρια της Ρούμελης και της Θεσσαλίας για στρατολόγηση παλαιών συντρόφων.
Βρήκε ελάχιστη ανταπόκριση και εισέπραξε την πλήρη αποδοκιμασία του ΚΚΕ και την απομόνωσή του από τις τοπικές οργανώσεις.
Απαγοητευμένος συνεχίζει μια πορεία προς τα Αλβανικά σύνορα, με σκοπό να περάσει με το τμήμα του στην Αλβανία, ενώ μάταια περίμενε το ΚΚΕ να τον εφοδιάσει με τα σχετικά διαπιστευτήρια.
Παίρνει το δρόμο της επιστροφής προς τη Ρούμελη, με προοπτική να είναι κοντά προς την Αθήνα.
Πίστευε,με την επιστροφή από τις Γερμανικές φυλακές του ΓΓ του ΚΚΕ,Νίκου Ζαχαριάδη,την 29η Μαίου 1945,θα μπορούσε να τον συναντήσει για να αναπτύξει τις απόψεις του.
Η επιστροφή ήταν δύσκολη.Αντιμετώπιζε παντού εχθρικό περιβάλλον.
Δυνάμεις Στρατού,που μόλις ανασυγκροτήθηκε,αλλά και παρακρατικές ομάδες που εξακολουθούσαν να είναι ενεργές,επιχειρούσαν να τον εγκλωβίσουν.Βοήθεια από το ΚΚΕ δεν υπήρχε.Πέραν τούτου η Κυβέρνηση τον είχε επικηρύξει με σεβαστό χρηματικό ποσό.
Έτσι κυνηγημένος εγκλωβίστηκε την 15η Ιουν.1945 στην χαράδρα του Φάγγου και κατέληξε με τον πιό άδοξο τρόπο.
Διαλύθηκε το τμήμα του και προδομένος από το κόμμα και τους συντρόφους του αυτοκτόνησε!
Η ειρωνία της τύχης ήταν ότι την κεφαλή του απέκοψε ο συναγωνιστής του Δράκος.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το χωριό μας γνώρισε τον καπετάνιο Άρη Βελουχιώτη κατά την ένοπλη δράση του την περίοδο 1942-45.
Η θέση του χωριού μας είχε σπουδαία στρατιωτική αξία, τόσο κατά τον εμφύλιο μεταξύ των ανταρτικών ομάδων ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ, 1943-45, όσο και κατά τον εμφύλιο του λεγόμενου Δημοκρατικού Στρατού και Εθνικού Στρατού το 1946-49.
Βρίσκεται στο σημείο όπου η γέφυρα Κονδύλη συνδέει την Θεσσαλία με την Ήπειρο και επιτρέπει την εκατέρωθεν μετάγγιση δυνάμεων.
Έτσι τον Ιαν. του 1944,μετά την αντεπίθεση των δυνάμεων του ΕΔΕΣ από την γραμμή του Αράχθου ποτ. στην γραμμή Αχελώου,το Αρχηγείο του ΕΛΑΣ μεταφέρθηκε στο Μυρόφυλλο.
Τότε πραγματοποιήθηκε στη λαγγάδα του Τέντου η σφαγή 22 αμάχων που συνελήφθησαν ως όμηροι κατά την υποχώρηση από χωριά των Τζουμέρκων και η κατακρήμνιση του υπερήλικου ομήρου καλόγερου στα Κόκκινα Λιθάρια.
Ένα μήνα αργότερα,στις 12 Φεβ.1944,ο Άρης συμμετείχε στη διάσκεψη συμφιλίωσης των ανταρτικών ομάδων ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ-ΕΚΚΑ, στο Μυρόφυλλο που συνεχίσθηκε στην Πλάκα επι Αράχθου ποτ. και υπεγράφη την 29η Φεβ.1944,η Συμφωνία Μυροφύλλου-Πλάκας.
Η Συμφωνία βέβαια δεν τηρήθηκε από τον ΕΛΑΣ, ο οποίος ένα μήνα αργότερα (17 Απρ.1944) επιτίθεται στην ΕΚΚΑ,διαλύει τις δυνάμεις και δολοφονεί τον Αρχηγό της Συνταγματάρχη Δημ.Ψαρρό.
Ακολουθεί αποβίβασή του στην Πελοπόννησο για οργάνωση των εκεί δυνάμεων του ΕΛΑΣ προκειμένου αυτός να έχει πλήρη κυριαρχία μετά την αποχώρηση των Γερμανικών δυνάμεων.
Επί πεντάμηνο,από Μάιος 1944 μέχρι Σεπτ.1944,οργανώνει τον ΕΛΑΣ Πελοποννήσου,μάχεται κατά των εκεί Ταγμάτων Ασφαλείας και με την εκκένωση της Πελοποννήσου από τους Γερμανούς κατασφάζει χιλιάδες κατοίκους στον Πύργο,Καλαμάτα,Γαργαλιάνους,Μελιγαλά και Πύλο.
Με επέμβαση του τότε Αντιπροέδρου της Κυβερνήσεως Παν.Κανελλοπούλου σταμάτησε τις σφαγές και αποβιβάστηκε και πάλι στη Ρούμελη.
Aπαγορεύτηκε από το ΚΚΕ να συμετάσχει στη μάχη των Αθηνών και απεστάλει στη Ήπειρο για διάλυση και των εκεί ανταρτικών δυνάμεων του ΕΔΕΣ.
Την 17η Δεκ.1944 εξαπολύει επίθεση,συντρίβει τις δυνάμεις του ΕΔΕΣ και μόνο ελάχιστες διεσώθηκαν με την βοήθεια των Άγγλων που μεταφέρθηκαν στην Κέρκυρα.
Αντιτάχθηκε στη Συμφωνία της Βάρκιζας,συνυπέγραψε με τον Στρατηγό Σαράφη την αποστράτευση των ανταρτών του ΕΛΑΣ και αφού συνεκρούσθη με το κόμμα ξεκίνησε το νέο αντάρτικο.
Για τις τελευταίες κινήσεις του Άρη και το τέλος του έχουν γραφεί πολλά από διάφορους, που στηρίζονται σε αποσπασματικές μαρτυρίες επιζήσαντων συντρόφων του.
Αυτές διαφέρουν μεταξύ τους ακόμα και στην ημερομηνία θανάτου του.
Ακούγοντας, επί χρόνια τις διηγήσεις συγχωριανών μου, για τα πραγματικά γεγονότα, όπως τα έζησαν οι ίδιοι,έκρινα σκόπιμο να τα καταγράψω, με την πεποίθηση ότι προσθέτω μία ακόμη μαρτυρία στον ιστορικό της ταραγμένης αυτής περιόδου.
Ιούνιος 1945.Η πατρίδα μας βγήκε από την τετράχρονη τριπλή(Γερμανική-Ιταλική-Βουλγαρική) κατοχή ερειπωμένη και εξαθλιωμένη.
Τα ερείπια, δεν τα επισώρευσε μόνο η εχθρική κατοχή αλλά και ο εμφύλιος αλληλοσπαραγμός, που διέλυσε την κοινωνική συνοχή και γέμισε την ελληνική ψυχή με αδελφικό μίσος και πάθος για εκδίκηση.
Μετά την αποχώρηση των κατακτητών,τον Οκτώβριο του 1944,επακολούθησε οργανωμένη επίθεση του ΕΛΑΣ(Στρατωτικό σκέλος του ΕΑΜ),για την κατάληψη της εξουσίας.
Επί 43 μέρες (4 Δεκ.1944-15 Ιαν.1945) ισοπεδώθηκε η Αθήνα.Με την επέμβαση των Άγγλικών δυνάμεων υποχρεώθηκε ο ΕΛΑΣ να υπογράψει την Συμφωνία της Βάρκιζας την 12η Φεβ.1945.
Ο ταλαιπωρημένος Ελληνικός λαός πίστεψε πως τελείωσαν τα βάσανά του και επί τέλους θα άρχιζε η ανοικοδόμηση της ρημαγμένης πατρίδας.
Δυστυχώς με την Συμφωνία δεν γεφυρώθηκε το χάσμα από το βαθύ ψυχικό ρήγμα που δημιουργήθηκε με τις συμπεριφορές των αντιμαχομένων.
Τις χώριζε αδελφικό αίμα που επιζητούσε εκδίκηση.
Η Συμφωνία δεν κάλυπτε όσους διέπραξαν εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου.Όσοι έβαψαν τα χέρια τους με αδελφικό αίμα κινδύνευαν να τιμωρηθούν είτε από την αμείλικτη δικαιοσύνη είτε από την αυτοδικία των συγγενών.
Αυτό το γνώριζαν καλά οι μαχητές του ΕΛΑΣ και καλύτερα από όλους ο Αρχικαπετάνιος Άρης Βελουχιώτης.
Ο ίδιος,αφού υπέγραψε με τον Αρχηγό του ΕΛΑΣ,Στρατηγό Στεφ.Σαράφη,την διαταγή αποστρατείας των ανταρτών του ΕΛΑΣ,στη συνέχεια διεφώνησε με το ΚΚΕ και ξεκίνησε νέο αντάρτικο.
Έτσι στα τέλη Απριλίου του 1945,με ολιγομελή ομάδα, ξεκίνησε περιοδεία στα γνωστά λημέρια της Ρούμελης και της Θεσσαλίας για στρατολόγηση παλαιών συντρόφων.
Βρήκε ελάχιστη ανταπόκριση και εισέπραξε την πλήρη αποδοκιμασία του ΚΚΕ και την απομόνωσή του από τις τοπικές οργανώσεις.
Απαγοητευμένος συνεχίζει μια πορεία προς τα Αλβανικά σύνορα, με σκοπό να περάσει με το τμήμα του στην Αλβανία, ενώ μάταια περίμενε το ΚΚΕ να τον εφοδιάσει με τα σχετικά διαπιστευτήρια.
Παίρνει το δρόμο της επιστροφής προς τη Ρούμελη, με προοπτική να είναι κοντά προς την Αθήνα.
Πίστευε,με την επιστροφή από τις Γερμανικές φυλακές του ΓΓ του ΚΚΕ,Νίκου Ζαχαριάδη,την 29η Μαίου 1945,θα μπορούσε να τον συναντήσει για να αναπτύξει τις απόψεις του.
Η επιστροφή ήταν δύσκολη.Αντιμετώπιζε παντού εχθρικό περιβάλλον.
Δυνάμεις Στρατού,που μόλις ανασυγκροτήθηκε,αλλά και παρακρατικές ομάδες που εξακολουθούσαν να είναι ενεργές,επιχειρούσαν να τον εγκλωβίσουν.Βοήθεια από το ΚΚΕ δεν υπήρχε.Πέραν τούτου η Κυβέρνηση τον είχε επικηρύξει με σεβαστό χρηματικό ποσό.
Έτσι κυνηγημένος εγκλωβίστηκε την 15η Ιουν.1945 στην χαράδρα του Φάγγου και κατέληξε με τον πιό άδοξο τρόπο.
Διαλύθηκε το τμήμα του και προδομένος από το κόμμα και τους συντρόφους του αυτοκτόνησε!
Η ειρωνία της τύχης ήταν ότι την κεφαλή του απέκοψε ο συναγωνιστής του Δράκος.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το χωριό μας γνώρισε τον καπετάνιο Άρη Βελουχιώτη κατά την ένοπλη δράση του την περίοδο 1942-45.
Η θέση του χωριού μας είχε σπουδαία στρατιωτική αξία, τόσο κατά τον εμφύλιο μεταξύ των ανταρτικών ομάδων ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ, 1943-45, όσο και κατά τον εμφύλιο του λεγόμενου Δημοκρατικού Στρατού και Εθνικού Στρατού το 1946-49.
Βρίσκεται στο σημείο όπου η γέφυρα Κονδύλη συνδέει την Θεσσαλία με την Ήπειρο και επιτρέπει την εκατέρωθεν μετάγγιση δυνάμεων.
Έτσι τον Ιαν. του 1944,μετά την αντεπίθεση των δυνάμεων του ΕΔΕΣ από την γραμμή του Αράχθου ποτ. στην γραμμή Αχελώου,το Αρχηγείο του ΕΛΑΣ μεταφέρθηκε στο Μυρόφυλλο.
Τότε πραγματοποιήθηκε στη λαγγάδα του Τέντου η σφαγή 22 αμάχων που συνελήφθησαν ως όμηροι κατά την υποχώρηση από χωριά των Τζουμέρκων και η κατακρήμνιση του υπερήλικου ομήρου καλόγερου στα Κόκκινα Λιθάρια.
Ένα μήνα αργότερα,στις 12 Φεβ.1944,ο Άρης συμμετείχε στη διάσκεψη συμφιλίωσης των ανταρτικών ομάδων ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ-ΕΚΚΑ, στο Μυρόφυλλο που συνεχίσθηκε στην Πλάκα επι Αράχθου ποτ. και υπεγράφη την 29η Φεβ.1944,η Συμφωνία Μυροφύλλου-Πλάκας.
Η Συμφωνία βέβαια δεν τηρήθηκε από τον ΕΛΑΣ, ο οποίος ένα μήνα αργότερα (17 Απρ.1944) επιτίθεται στην ΕΚΚΑ,διαλύει τις δυνάμεις και δολοφονεί τον Αρχηγό της Συνταγματάρχη Δημ.Ψαρρό.
Ακολουθεί αποβίβασή του στην Πελοπόννησο για οργάνωση των εκεί δυνάμεων του ΕΛΑΣ προκειμένου αυτός να έχει πλήρη κυριαρχία μετά την αποχώρηση των Γερμανικών δυνάμεων.
Επί πεντάμηνο,από Μάιος 1944 μέχρι Σεπτ.1944,οργανώνει τον ΕΛΑΣ Πελοποννήσου,μάχεται κατά των εκεί Ταγμάτων Ασφαλείας και με την εκκένωση της Πελοποννήσου από τους Γερμανούς κατασφάζει χιλιάδες κατοίκους στον Πύργο,Καλαμάτα,Γαργαλιάνους,Μελιγαλά και Πύλο.
Με επέμβαση του τότε Αντιπροέδρου της Κυβερνήσεως Παν.Κανελλοπούλου σταμάτησε τις σφαγές και αποβιβάστηκε και πάλι στη Ρούμελη.
Aπαγορεύτηκε από το ΚΚΕ να συμετάσχει στη μάχη των Αθηνών και απεστάλει στη Ήπειρο για διάλυση και των εκεί ανταρτικών δυνάμεων του ΕΔΕΣ.
Την 17η Δεκ.1944 εξαπολύει επίθεση,συντρίβει τις δυνάμεις του ΕΔΕΣ και μόνο ελάχιστες διεσώθηκαν με την βοήθεια των Άγγλων που μεταφέρθηκαν στην Κέρκυρα.
Αντιτάχθηκε στη Συμφωνία της Βάρκιζας,συνυπέγραψε με τον Στρατηγό Σαράφη την αποστράτευση των ανταρτών του ΕΛΑΣ και αφού συνεκρούσθη με το κόμμα ξεκίνησε το νέο αντάρτικο.
Για τις τελευταίες κινήσεις του Άρη και το τέλος του έχουν γραφεί πολλά από διάφορους, που στηρίζονται σε αποσπασματικές μαρτυρίες επιζήσαντων συντρόφων του.
Αυτές διαφέρουν μεταξύ τους ακόμα και στην ημερομηνία θανάτου του.
Ακούγοντας, επί χρόνια τις διηγήσεις συγχωριανών μου, για τα πραγματικά γεγονότα, όπως τα έζησαν οι ίδιοι,έκρινα σκόπιμο να τα καταγράψω, με την πεποίθηση ότι προσθέτω μία ακόμη μαρτυρία στον ιστορικό της ταραγμένης αυτής περιόδου.
ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Από τις αρχές του Ιουνίου 1945, ο Άρης με δύναμη περίπου 85 ανδρών κινείται στον ορεινό όγκο Τρικάλων -Καρδίτσας επιχειρώντας να κατευθυνθεί νοτιότερα προς την Ρούμελη.
Οι κινήσεις του παρακολουθούνται από την Στρατ.Διοίκηση Τρικάλων και από παραστρατιωτικές οργανώσεις της περιοχής.
Η Στρατ.Διοίκηση Τρικάλων συγκροτεί απόσπασμα διώξεως και εγκλωβισμού του.
Το απόσπασμα, αποτελούμενο από δύναμη 95 ανδρών εκ του 518 Τάγματος Εθνοφυλακής, με επικεφαλής τον Υπολοχαγό Ασημάκη Μουρελάτο, κινήθηκε στην κατεύθυνση Μουζάκι-Ανθηρό για εγκλωβισμό του Άρη και αποτροπή διαφυγής του προς Ρούμελη.
Παράλληλα, τμήματα Στρατού και της παρακρατικής οργάνωσης του οπλαρχηγού του ΕΔΕΣ Βόιδαρου, αναπτύχθηκαν στην κορυφογραμμή Αγ.Παρασκευής Μεσούντας-Τετρακώμου για έλεγχο των εκεί διαβάσεων διαφυγής.
Τις βραδυνές ώρες της 12ης Ιουν.1945 το απόσπασμα Μουρελάτου,ενισχυμένο με δύναμη της παραστρατιωτικής οργάνωσης του οπλαρχηγού Μόκκα,λαμβάνει επαφή με την ομάδα του Άρη στο Λιάσκοβο(Πετρωτό).Επακολούθησαν μικροσυμπλοκές και απαγκίστρωση του τμήματος του Άρη που κατευθύνθηκε προς Καληκώμη-Ελληνικά συναποκομίζοντας και χωρικούς ως ομήρους .
Την επομένη,13η Ιουν.1945,κινήθηκαν προς Κοθώνι(Πολυνέρι) και τις βραδυνές ώρες αναπαύτηκαν για λίγο, προκειμένου να συνεχίσουν την νύκτα 13/14 Ιουν.πορεία προς Μυρόφυλλο.
Συγχρόνως το απόσπασμα Μουρελάτου-Μόκκα παρακολουθούσε τις κινήσεις και σχεδίαζε τον εγκλωβισμό τους.
Τις προμεσονύκτιες ώρες της 13/14 Ιουν.1945 το τμήμα του Άρη συγκροτήθηκε σε πορεία προς το Μυρόφυλλο σε τρείς(3) φάλαγγες.
Την επομένη,13η Ιουν.1945,κινήθηκαν προς Κοθώνι(Πολυνέρι) και τις βραδυνές ώρες αναπαύτηκαν για λίγο, προκειμένου να συνεχίσουν την νύκτα 13/14 Ιουν.πορεία προς Μυρόφυλλο.
Συγχρόνως το απόσπασμα Μουρελάτου-Μόκκα παρακολουθούσε τις κινήσεις και σχεδίαζε τον εγκλωβισμό τους.
Τις προμεσονύκτιες ώρες της 13/14 Ιουν.1945 το τμήμα του Άρη συγκροτήθηκε σε πορεία προς το Μυρόφυλλο σε τρείς(3) φάλαγγες.
1η Φάλαγγα. Αποτελούσε την Εμπροσθοφυλακή.
2η Φάλαγγα. Αποτελούσε το κύριο σώμα.Δύναμη περίπου 45 ανδρών.Στη φάλαγγα ήταν ενταγμένη και η ομάδα Διοικήσεως του Άρη.
3η Φάλαγγα. Αποτελούσε την Οπισθοφυλακή δυνάμεως περίπου 10 ανδρών.
Περί την 12η νυκτερινή,η Εμπροσθοφυλακή φθάνει στην περιοχή Χοιρόλακος(μεταξύ Κοθωνίου-Μυροφύλλου) όπου είχαν στήσει ενέδρα άνδρες του αποσπάσματος Μουρελάτου-Μόκκα.(χάρτης 1)
χάρτης 1
2η Φάλαγγα. Αποτελούσε το κύριο σώμα.Δύναμη περίπου 45 ανδρών.Στη φάλαγγα ήταν ενταγμένη και η ομάδα Διοικήσεως του Άρη.
3η Φάλαγγα. Αποτελούσε την Οπισθοφυλακή δυνάμεως περίπου 10 ανδρών.
Περί την 12η νυκτερινή,η Εμπροσθοφυλακή φθάνει στην περιοχή Χοιρόλακος(μεταξύ Κοθωνίου-Μυροφύλλου) όπου είχαν στήσει ενέδρα άνδρες του αποσπάσματος Μουρελάτου-Μόκκα.(χάρτης 1)
Η τοποθεσία ήταν η πλέον κατάλληλη για ενέδρα διότι:
1. Η θέση ήταν αρίστη για αιφνιδιασμό και προσβολή.
2. Οι προσβαλλόμενοι είχαν μόνο μία επιλογή.Να κινηθούν στις κακοτράχαλες απότομες πλαγιές προς το ποτάμι.
3. Αν προσέβαλλαν το κύριο σώμα, τότε η Εμπροσθοφυλακή,που θα είχε ήδη περάσει,δεν θα μπορούσε να ενεργήσει κυκλωτικά λόγω του απότομου κρημνού.
4. Μετά την προσβολή η απεμπλοκή της ενεδρευτικής δύναμης ήταν εύκολη.
1. Η θέση ήταν αρίστη για αιφνιδιασμό και προσβολή.
2. Οι προσβαλλόμενοι είχαν μόνο μία επιλογή.Να κινηθούν στις κακοτράχαλες απότομες πλαγιές προς το ποτάμι.
3. Αν προσέβαλλαν το κύριο σώμα, τότε η Εμπροσθοφυλακή,που θα είχε ήδη περάσει,δεν θα μπορούσε να ενεργήσει κυκλωτικά λόγω του απότομου κρημνού.
4. Μετά την προσβολή η απεμπλοκή της ενεδρευτικής δύναμης ήταν εύκολη.
Έτσι, αφού πέρασε ανενόχλητη η Εμπροσθοφυλακή,προσβάλλεται αιφνιδιαστικά το κύριο σώμα.
Επεκράτησε πλήρης σύγχυση.Οι προσβαλλόμενοι με την προτροπή του Άρη κινούνται στην απότομη κακοτράχαλη πλαγιά προς το ποτάμι.
Η εμπροσθοφυλακή αδυνατεί να κινηθεί κυκλωτικά και συνεχίζει την κίνησή της προς Μυρόφυλλο.
Η οποσθοφυλακή, που δεν είχε φθάσει στο σημείο της ενέδρας, κινείται προς τα υψώματα του Αη-λιά.Οι τρείς φάλαγγες απομονώνονται,χάνουν τον μεταξύ τους σύνδεσμο και ακολουθεί η κάθε μιά τον δικό της δρόμο.
Η περαιτέρω πορεία και τύχη των φαλάγγων έχει ως εξής:(χάρτης1)
α.1η Φάλαγγα(Εμπροσθοφυλακή).
Συνεχίζει την κίνησή της προς Μυρόφυλλο με σκοπό να περάσει προς Μεσούντα και να επιδιώξει σύνδεση με τους υπολοίπους.
Φθάνει στον συνοικισμό Λάκα(Καραντακέικα),συλαμβάνουν ως ομήρους τον Μητάκια(Δημήτρη) Καραντάκο και Χριστόφορο Κουτσούμπα και τους χρησιμοποιούν ως οδηγούς για την όδευση προς Μεσούντα.Αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν την γέφυρα Κονδύλη,φοβούμενη ότι ελέγχεται,και περνούν τον Αχελώο από πόρο.
Φθάνει στον συνοικισμό Λάκα(Καραντακέικα),συλαμβάνουν ως ομήρους τον Μητάκια(Δημήτρη) Καραντάκο και Χριστόφορο Κουτσούμπα και τους χρησιμοποιούν ως οδηγούς για την όδευση προς Μεσούντα.Αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν την γέφυρα Κονδύλη,φοβούμενη ότι ελέγχεται,και περνούν τον Αχελώο από πόρο.
Το πρώτο φως της ημέρας τους βρίσκει σε δασώδη περιοχή της Μεσούντας.
Όλη την ημέρα προσπαθούν να έλθουν σε επαφή με τον Άρη, βοηθούμενοι από τον υπέυθυνο του ΕΑΜ Μεσούντας.
Όλη την ημέρα προσπαθούν να έλθουν σε επαφή με τον Άρη, βοηθούμενοι από τον υπέυθυνο του ΕΑΜ Μεσούντας.
Τελικά, ο υπεύθυνος του ΕΑΜ οδήγησε την νύκτα μέσα από τις γραμμές των τμημάτων του Βόιδαρου, που κατείχε τα υψώματα της Αγ.Παρασκευής, στα μετόπισθεν προς την περιοχή Αυλάκι.
Εκεί απεφάσισαν να δολοφονήσουν τους δύο Μυροφυλλίτες οδηγούς και μόνο με τις παρακλήσεις του υπευθύνου του ΕΑΜ διεσώθηκαν και αφέθησαν ελέυθεροι.
Εκεί απεφάσισαν να δολοφονήσουν τους δύο Μυροφυλλίτες οδηγούς και μόνο με τις παρακλήσεις του υπευθύνου του ΕΑΜ διεσώθηκαν και αφέθησαν ελέυθεροι.
Η περαιτέρω τύχη του τμήματος ήταν η αυτοδιάλυσή του.
Για την 2η φάλαγγα θα αναφερθούμε αναλυτικότερα.
3η Φάλαγγα(Οπισθοφυλακή).
Κινήθηκε στην αντίθετη κατεύθυνση προς τα υψώματα του Αη-λιά.
Συνάντησαν στις στάνες τον Λάμπρο Γαλάνη ο οποίος τους οδήγησε στην κορυφογραμμή Αη-λιά-Πετρομπά με κατεύθυνση προς Ήπειρο.
Το πρωί,στις στάνες του Αη-λιά,αντάρτης του τμήματος που είχε αποκοπεί,συναντήθηκε με τους εκεί ευρισκομένους Γρηγ.Καγκιούζη και Μήτσιο Στάσο και αφού ζήτησε πληροφορίες για την πορεία του τμήματος απείλησε ότι έστω κι ένας αν σωθεί, στο Μυρόφυλλο και στη Μεσούντα θα λαλήσει κουκουβάγια.
Για την 2η φάλαγγα θα αναφερθούμε αναλυτικότερα.
3η Φάλαγγα(Οπισθοφυλακή).
Κινήθηκε στην αντίθετη κατεύθυνση προς τα υψώματα του Αη-λιά.
Συνάντησαν στις στάνες τον Λάμπρο Γαλάνη ο οποίος τους οδήγησε στην κορυφογραμμή Αη-λιά-Πετρομπά με κατεύθυνση προς Ήπειρο.
Το πρωί,στις στάνες του Αη-λιά,αντάρτης του τμήματος που είχε αποκοπεί,συναντήθηκε με τους εκεί ευρισκομένους Γρηγ.Καγκιούζη και Μήτσιο Στάσο και αφού ζήτησε πληροφορίες για την πορεία του τμήματος απείλησε ότι έστω κι ένας αν σωθεί, στο Μυρόφυλλο και στη Μεσούντα θα λαλήσει κουκουβάγια.
Η περαιτέρω τύχη του τμήματος ήταν η αυτοδιάλυσή του.
2η Φάλαγγα(Κύριο σώμα).
Μετά την προσβολή της,μερικοί διέρρευσαν προς την Εμπροσθοφυλακή και ενώθηκαν με αυτή.
Οι υπόλοιποι περίπου 25 άνδρες με τον Σταθμό Διοικήσεως του Άρη κατευθύνθηκαν προς το ποτάμι.
Ο Άρης κατερχόμενος την πλαγιά, στραμπούλιξε το πόδι του και μετά δυσκολίας εκινείτο προς το ποτάμι.
Όταν έφθασαν στο ποτάμι πέρασαν στην απέναντι προς την Μεσούντα όχθη στη θέση Φάγγος και προωθήθηκαν προς την πλαγιά καλυπτόμενοι από την υψηλή φτέρη.
Εκεί διημέρευσαν κρυμμένοι και προσπαθώντας να επικοινωνήσουν με τα υπόλοιπα τμήματα.
Στην περιοχή αυτή είχαν τις γιδοστάνες τους οι αδελφοί Μαρέτη από την Μεσούντα οι οποίοι συνεργάζοντο με τις ομάδες του ΕΔΕΣ.
Ο μεγαλύτερος από τους αδελφούς,ο Βαγγέλης Μαρέτης,είχε διασώσει αρκετούς κυνηγημένους από τους ΕΛΑΣίτες, αποκρύπτοντάς τους στις σπηλιές της περιοχής.
Σε αυτόν προώθησε, τον Ιαν.1944, ο Γρηγ.Καγκιούζης το νεαρό Μόσιαλο που διέφυγε από την σφαγή Μυροφύλλου αφού με κίνδυνο της ζωής του τον απέκρυψε επι 10ήμερο και τον πέρασε μέσα από τον φουρτουνιασμένο Αχελώο.
Ο μικρότερος αδελφός του Βαγγέλη,ο Άγγελος,που ήταν στις γιδοστάνες, απεστάλη από τους εγκλωβισμένους να ειδοποιήσει στο χωριό Μεσούντα τον υπεύθυνο του ΕΑΜ για να τους απεγκλωβίσει.
Ο Άγγελος πήγε στο σπίτι του και μετέφερε το μήνυμα στον αδελφό του Βαγγέλη ο οποίος ενήργησε ως ακολούθως:
Κατέβηκε στην ακροποταμιά και φώναξε τον Γρηγ.Καγκιούζη που έμεινε στην απέναντι όχθη,στην πλευρά του Μυροφύλλου,για να κατέβει στο ποτάμι να μιλήσουν.Τα δύο σπίτια,Μαρέτη-Καγκιούζη,βρίσκονται το ένα απέναντι του άλλου σε ευθεία απόσταση περίπου 1000 μ.πλην όμως τα διαχωρίζει ο Αχελώος ποτ.και δεν επικοινωνούν.
Οι δύο άντρες συναντήθηκαν στις όχθες και συνενοήθηκαν ο μεν Βαγ.Μαρέτης να ενημερώσει τον Βόιδαρο για την θέση του Άρη ο δε Γρηγ.Καγκιούζης να μεταβεί στο χωριό Μυρόφυλλο, που στρατοπέδευε το απόσπασμα Μουρελάτου-Μόκκα, να ενημερώσει και αυτούς.
Το απόσπασμα Βόιδαρου,αφού ενημερώθηκε για την ακριβή θέση της ομάδας του Άρη,απεφάσισε να κινηθεί αμέσως για την προσβολή του.
Το απόσπασμα Μουρελάτου-Μόκκα,αφού ενημερώθηκε ο Υπολοχαγός Μουρελάτος,επέδειξε πλήρη αδιαφορία.Δεν ήταν διατειθεμένος να ενεργήσει για την συνδυασμένη ενέργεια προσβολής.
Ενώ η ώρα περνούσε και πλησίαζε να προσβάλει ο Βόιδαρος το τμήμα του Άρη υπήρχε ο κίνδυνος να διαρεύσουν προς Μυρόφυλλο.
Τότε παρουσιάσθηκε στην πλατεία του Μυροφύλλου ο Βαγ.Μαρέτης, ο οποίος συνάντησε τον υπολ.Μουρελάτο, τον επετίμησε για την αδιάφορη στάση του και τον κατέστησε υπεύθυνο εφόσον δεν κινηθεί αμέσως με δύναμη προς την θέση Μελογόζι, που είναι ακριβώς απέναντι από τον Φάγγο, για να προσβάλλει από εκεί το τμήμα του Άρη.
2η Φάλαγγα(Κύριο σώμα).
Μετά την προσβολή της,μερικοί διέρρευσαν προς την Εμπροσθοφυλακή και ενώθηκαν με αυτή.
Οι υπόλοιποι περίπου 25 άνδρες με τον Σταθμό Διοικήσεως του Άρη κατευθύνθηκαν προς το ποτάμι.
Ο Άρης κατερχόμενος την πλαγιά, στραμπούλιξε το πόδι του και μετά δυσκολίας εκινείτο προς το ποτάμι.
Όταν έφθασαν στο ποτάμι πέρασαν στην απέναντι προς την Μεσούντα όχθη στη θέση Φάγγος και προωθήθηκαν προς την πλαγιά καλυπτόμενοι από την υψηλή φτέρη.
Εκεί διημέρευσαν κρυμμένοι και προσπαθώντας να επικοινωνήσουν με τα υπόλοιπα τμήματα.
Στην περιοχή αυτή είχαν τις γιδοστάνες τους οι αδελφοί Μαρέτη από την Μεσούντα οι οποίοι συνεργάζοντο με τις ομάδες του ΕΔΕΣ.
Ο μεγαλύτερος από τους αδελφούς,ο Βαγγέλης Μαρέτης,είχε διασώσει αρκετούς κυνηγημένους από τους ΕΛΑΣίτες, αποκρύπτοντάς τους στις σπηλιές της περιοχής.
Σε αυτόν προώθησε, τον Ιαν.1944, ο Γρηγ.Καγκιούζης το νεαρό Μόσιαλο που διέφυγε από την σφαγή Μυροφύλλου αφού με κίνδυνο της ζωής του τον απέκρυψε επι 10ήμερο και τον πέρασε μέσα από τον φουρτουνιασμένο Αχελώο.
Ο μικρότερος αδελφός του Βαγγέλη,ο Άγγελος,που ήταν στις γιδοστάνες, απεστάλη από τους εγκλωβισμένους να ειδοποιήσει στο χωριό Μεσούντα τον υπεύθυνο του ΕΑΜ για να τους απεγκλωβίσει.
Ο Άγγελος πήγε στο σπίτι του και μετέφερε το μήνυμα στον αδελφό του Βαγγέλη ο οποίος ενήργησε ως ακολούθως:
Κατέβηκε στην ακροποταμιά και φώναξε τον Γρηγ.Καγκιούζη που έμεινε στην απέναντι όχθη,στην πλευρά του Μυροφύλλου,για να κατέβει στο ποτάμι να μιλήσουν.Τα δύο σπίτια,Μαρέτη-Καγκιούζη,βρίσκονται το ένα απέναντι του άλλου σε ευθεία απόσταση περίπου 1000 μ.πλην όμως τα διαχωρίζει ο Αχελώος ποτ.και δεν επικοινωνούν.
Οι δύο άντρες συναντήθηκαν στις όχθες και συνενοήθηκαν ο μεν Βαγ.Μαρέτης να ενημερώσει τον Βόιδαρο για την θέση του Άρη ο δε Γρηγ.Καγκιούζης να μεταβεί στο χωριό Μυρόφυλλο, που στρατοπέδευε το απόσπασμα Μουρελάτου-Μόκκα, να ενημερώσει και αυτούς.
Το απόσπασμα Βόιδαρου,αφού ενημερώθηκε για την ακριβή θέση της ομάδας του Άρη,απεφάσισε να κινηθεί αμέσως για την προσβολή του.
Το απόσπασμα Μουρελάτου-Μόκκα,αφού ενημερώθηκε ο Υπολοχαγός Μουρελάτος,επέδειξε πλήρη αδιαφορία.Δεν ήταν διατειθεμένος να ενεργήσει για την συνδυασμένη ενέργεια προσβολής.
Ενώ η ώρα περνούσε και πλησίαζε να προσβάλει ο Βόιδαρος το τμήμα του Άρη υπήρχε ο κίνδυνος να διαρεύσουν προς Μυρόφυλλο.
Τότε παρουσιάσθηκε στην πλατεία του Μυροφύλλου ο Βαγ.Μαρέτης, ο οποίος συνάντησε τον υπολ.Μουρελάτο, τον επετίμησε για την αδιάφορη στάση του και τον κατέστησε υπεύθυνο εφόσον δεν κινηθεί αμέσως με δύναμη προς την θέση Μελογόζι, που είναι ακριβώς απέναντι από τον Φάγγο, για να προσβάλλει από εκεί το τμήμα του Άρη.
χάρτης 2
Πράγματι τις απογευματινές ώρες,το απόσπασμα Μουρελάτου συγκρότησε τμήμα,εφοδιασμένο με οπλοπολυβόλο,και κινήθηκε προς Μελογόζι.
Το τμήμα κατέλαβε θέση χαμηλά προς το ποτάμι (χωράφια Καρανίκα) και με το οπλοπολυβόλο ήλεγχε απόλυτα τη χαράδρα του Φάγγου που συμβάλλει στον Αχελώο και όπου υποχρεωτικά θα επιχειρούσαν έξοδο οι εγκλωβισμένοι.
Ο ίδιος ο Υπολ.Μουρελάτος με τμήματα κινήθηκε προς τον οικισμό του Μυροφύλλου Μπουρνιά για έλεγχο των εκεί περασμάτων.Διανυκτέρευσε στο σπίτι του Γρ.Καγκιούζη στον οποίον εκμυστηρεύτηκε ότι από τους 95 στρατιώτες του τμήματός του μόνο σε 5 είχε εμπιστοσύνη.Οι υπόλοιποι ήταν συμπαθούντες στο ΚΚΕ και με δυσφορία κατεδίωκαν την ομάδα Άρη.
Τις μετααπογευματινές ώρες είχε ήδη επιτευχθεί ο κλοιός.
Από την πλευρά της Μεσούντας άνδρες του Βόιδαρου αιφνιδιάζουν τον σκοπό-παρατηρητή Δράκο και τον συλλαμβάνουν αιχμάλωτο.
Επακολούθησαν πυροβολισμοί και αιφνιδιασμός της ομάδας του Άρη που ήταν κρυμμένη στην πλαγιά με την υψηλή φτέρη.
Ο Άρης έδωσε εντολή να κινηθούν προς το ποτάμι.Οι κινήσεις ελέγχοντο πλήρως από το οπλοπολυβόλο που ευρίσκοντο απέναντι στο Μελογόζι και θέριζε τη ρεματιά.Ήδη δύο σύντροφοι του Άρη εφονεύθησαν και από εποστρακισμό τραυματίστηκε στο μέτωπο ο αγαπητός σύντροφός του Λέων.
Ο ίδιος ο Άρης,ταλαιπωρημένος από το προηγούμενο τραύμα του μετά δυσκολίας κατέβαινε την πλαγιά.
Απαγοητευμένος και βλέποντας το αδιέξοδο αυτοκτόνησε με το περίστροφό του.
Βλέποντας τον Άρη νεκρό ο πιστός του σύντροφος Τζαβέλας,κάλεσε τους γύρω του να κάνουν το ίδιο.
Δεν συμφώνησαν οι υπόλοιποι, ενώ ο ίδιος, αφού αγκάλιασε το άψυχο σώμα του Αρχηγού,απασφάλισε χειροβομβίδα και με την έκρηξη διαμελίστηκαν τα σώματά τους.
Είχε επέλθει ήδη το σκοτάδι και οι πυροβολισμοί αραίωσαν.
Τα τμήματα περέμειναν στις θέσεις τους όπως και τα πτώματα που κανείς δεν γνώριζε.Οι υπόλοιποι σύντροφοι του Άρη είτε κρύφτηκαν σε σπηλιές της περιοχής είτε ρίφτηκαν στον Αχελώο με αποτέλεσμα μερικοί να πνιγούν.
Με το πρώτο φως της 16ης Ιουν.1945 στρατιώτες και κάτοικοι κινήθηκαν προς την περιοχή του Φάγγου.
Το τμήμα κατέλαβε θέση χαμηλά προς το ποτάμι (χωράφια Καρανίκα) και με το οπλοπολυβόλο ήλεγχε απόλυτα τη χαράδρα του Φάγγου που συμβάλλει στον Αχελώο και όπου υποχρεωτικά θα επιχειρούσαν έξοδο οι εγκλωβισμένοι.
Ο ίδιος ο Υπολ.Μουρελάτος με τμήματα κινήθηκε προς τον οικισμό του Μυροφύλλου Μπουρνιά για έλεγχο των εκεί περασμάτων.Διανυκτέρευσε στο σπίτι του Γρ.Καγκιούζη στον οποίον εκμυστηρεύτηκε ότι από τους 95 στρατιώτες του τμήματός του μόνο σε 5 είχε εμπιστοσύνη.Οι υπόλοιποι ήταν συμπαθούντες στο ΚΚΕ και με δυσφορία κατεδίωκαν την ομάδα Άρη.
Τις μετααπογευματινές ώρες είχε ήδη επιτευχθεί ο κλοιός.
Από την πλευρά της Μεσούντας άνδρες του Βόιδαρου αιφνιδιάζουν τον σκοπό-παρατηρητή Δράκο και τον συλλαμβάνουν αιχμάλωτο.
Επακολούθησαν πυροβολισμοί και αιφνιδιασμός της ομάδας του Άρη που ήταν κρυμμένη στην πλαγιά με την υψηλή φτέρη.
Ο Άρης έδωσε εντολή να κινηθούν προς το ποτάμι.Οι κινήσεις ελέγχοντο πλήρως από το οπλοπολυβόλο που ευρίσκοντο απέναντι στο Μελογόζι και θέριζε τη ρεματιά.Ήδη δύο σύντροφοι του Άρη εφονεύθησαν και από εποστρακισμό τραυματίστηκε στο μέτωπο ο αγαπητός σύντροφός του Λέων.
Ο ίδιος ο Άρης,ταλαιπωρημένος από το προηγούμενο τραύμα του μετά δυσκολίας κατέβαινε την πλαγιά.
Απαγοητευμένος και βλέποντας το αδιέξοδο αυτοκτόνησε με το περίστροφό του.
Βλέποντας τον Άρη νεκρό ο πιστός του σύντροφος Τζαβέλας,κάλεσε τους γύρω του να κάνουν το ίδιο.
Δεν συμφώνησαν οι υπόλοιποι, ενώ ο ίδιος, αφού αγκάλιασε το άψυχο σώμα του Αρχηγού,απασφάλισε χειροβομβίδα και με την έκρηξη διαμελίστηκαν τα σώματά τους.
Είχε επέλθει ήδη το σκοτάδι και οι πυροβολισμοί αραίωσαν.
Τα τμήματα περέμειναν στις θέσεις τους όπως και τα πτώματα που κανείς δεν γνώριζε.Οι υπόλοιποι σύντροφοι του Άρη είτε κρύφτηκαν σε σπηλιές της περιοχής είτε ρίφτηκαν στον Αχελώο με αποτέλεσμα μερικοί να πνιγούν.
Με το πρώτο φως της 16ης Ιουν.1945 στρατιώτες και κάτοικοι κινήθηκαν προς την περιοχή του Φάγγου.
Ο Βόιδαρος με τους άνδρες του οδήγησαν τον αιχμάλωτο Δράκο προς την χαράδρα για αναγνώριση πτωμάτων.
Συνάντησαν τα κατακρεουργημένα πτώματα του Άρη και του Τζαβέλα τα οποία αναγνωρίστηκαν από τον Δράκο.
Υποχρεώθηκε να αποκόψει τα κεφάλια τους και να τα μεταφέρει στη Μεσούντα.
Εκεί μετέβησαν και οι Μουρελάτος-Μόκκας και διεκδίκησαν τα κεφάλια προκειμένου να παραδοθούν στις Αρχές για είσπραξη του ποσού της επικήρυξης.
Τελικά οι κεφαλές παρελήφθησαν από τον Μουρελάτο,μεταφέρθηκαν στο Μυρόφυλλο και στην συνέχεια στα Τρίκαλα.
Επακολούθησε το θλιβερό θέαμα της επί τριήμερον εκθέσεως των κεφαλών στους φανοστάτες της πλατείας.
Έτσι άδοξα κατέληξε ο Αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης.
Συνάντησαν τα κατακρεουργημένα πτώματα του Άρη και του Τζαβέλα τα οποία αναγνωρίστηκαν από τον Δράκο.
Υποχρεώθηκε να αποκόψει τα κεφάλια τους και να τα μεταφέρει στη Μεσούντα.
Εκεί μετέβησαν και οι Μουρελάτος-Μόκκας και διεκδίκησαν τα κεφάλια προκειμένου να παραδοθούν στις Αρχές για είσπραξη του ποσού της επικήρυξης.
Τελικά οι κεφαλές παρελήφθησαν από τον Μουρελάτο,μεταφέρθηκαν στο Μυρόφυλλο και στην συνέχεια στα Τρίκαλα.
Επακολούθησε το θλιβερό θέαμα της επί τριήμερον εκθέσεως των κεφαλών στους φανοστάτες της πλατείας.
Έτσι άδοξα κατέληξε ο Αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης.
